آموزش زبان دوم به خردسالان

هر کودک سالم با صد بیلیون سلول مغزی به دنیا می آید و هر سلول تا ۲۰ هزار اتصال ایجاد میکند. زنده ماندن یا مردن این سلول ها به این مسئله بستگی دارد که کودک در محیطی غنی زندگی کند یا نه. ( بوزان ۱۹۸۴ و دایمند ۱۹۸۸).

محیط غنی چه محیطی است؟ محیطی غنی است که محرک های مختلفی برای حواس ایجاد کند. ماریان دایموند که یک محقق مغز است با هوشترین موش های جهان را به وجود آورد. او وقتی موشی را در قفس میگذاشت قفس را پر از بازی های مختلف و آینه و پازل و زنگ ها و بافت های مختلفی میکرد که موجب رشد بافت مغز میشد. وقتی موش ها را در قفس خالی میگذاشت مغزشان تحلیل میرفت. ( دایموند ۱۹۸۸).

چگونه میتوانیم زبان دوم یا سوم را به بچه های کوچک یاد بدهیم؟

نوزادان با شنیدن و دیدن و تمرین یاد میگیرند. بنابر این باید از ابتدا با آنها صحبت کنید. به آنها بگویید که دارید چه کاری انجام میدهید. بعضی از آهنگ ها یا بازی ها و شمردن را به زبان دوم و سوم برایشان بگویید. اگر خودتان زبان دیگری بلد نیستید نوار کاست تهیه کنید و یادگیری را برای آنها جالب و سرگرم کننده کنید. (جنسن ۱۹۹۴).

چرا خنده دار بودن و جالب بودن آموزش خیلی اهمیت دارد؟

ما چهار مغز گوناگون داریم. مغز هیجانی، مغز تفکر، مغز کوچک و مغز حرکتی. (مک لین ۱۹۹۰). مغز حرکتی بسیاری از فعالیت های نا آگاهانه ی بدن را کنترل میکند. فعالیت هایی مانند نفس کشیدن و.. مغز عواطف و احساسات در مرکز مغز وجود دارد و حافظه را نگه میدارد. بنابراین یادگیری که با احساسات آمیخته باشد و خنده دار و جالب باشد ماندگارتر است. در واقع عواطف ما دری برای یادگیری است.( دریدن و وس ۱۹۹۷) .

مغز کوچک تعادل بدن را حفظ میکند و این تنها قسمتی از مغز است که رشد میکند. در بقیه قسمت های مغز نورون هایی که استفاده نشوند می میرند. برای زنده نگه داشتن و حفظ سلامتی مغز باید از آن استفاده کنیم. (دریدن و وس ۱۹۹۸).

مغز یادگیری ما شامل مراکز یادگیری مختلف است. روانشناس دانشگاه هاروارد هوارد گاردنر سالهای زیادی به مطالعه و تجزیه و تحلیل مغز انسان و تاثیر آن بر عموم یادگیری ها و یادگیری زبان پرداخت. هوش های انسان هوش های مختلفی هستند. هوش زبانی، هوش منطقی، هوش ریاضی، هوش بصری و وفضایی ، هوش اجتماعی ، هوش موسیقایی، هوش بدنی حرکتی، هوش طبیعتی و هوش درون نگر. (گاردنر ۱۹۸۳ و ۱۹۹۸).

هوش زبانی	توانایی خواندن و نوشتن و ارتباط برقرار کردن با کلمات
هوش منطقی-ریاضی	توانایی محاسبه و استدلال
هوش موسیقایی	توانایی موسیقی که به شکل پیشرفته اش در آهنگسازها و نوازنده ها وجود دارد.
هوش فضایی	توانایی تشخیص موقعیت در فضا. هوشی که معمارها و نقاش ها و خلبان ها دارند.
هوش بصری	توانایی یادگیری و حفظ تصاویر در ذهن و استفاده از تخیل
هوش حرکتی	هوش بدنی یا توانایی که ورزش کارها برای ورزش یا رقص به کار میبرند
هوش اجتماعی	توانایی ارتباط برقرار کردن با دیگران
هوش درون نگر	توانایی شناخت احساسات و نیازها و خواسته های دیگران
هوش طبیعتی	توانایی یادگیری با گشتن در طبیعت

اما چگونه این هوش های مختلف را برای یاد دادن زبان دوم یا سوم به کار میبرید؟ در اینجا سیزده نکته و روش آمده است که توجه به آن میتواند برای یادگیری زبان دوم مفید باشد.

۱) یادگرفتن با انجام دادن. بازی کنید. یک خوراکی درست کنید یا قدم بزنید. هنگام ارتباط رقرار کردن با کودکان به زبان دوم یا سوم صحبت کنید. ( دریدن و روز ۱۹۹۵).

۲) از عکس و صدا کمک بگیرید. صداهای یک زبان را بگویید و آن را با تصویرش هماهنگ کنید.

۳)یادگیری باید خنده دار و جالب باشد. هر چقدر که یک زبان برای کودک جالب تر باشد بیشتر علاقه مند میشود به آن زبان صحبت کند. یادگیری همراه با بازی بهترین شیوه است زیرا احساسات را ضمیمه ی یادگیری میکند و احساسات و عواطف دری برای یادگیری است. (جنسن ۱۹۹۴و دریدن ۱۹۹۷).

۴)یادگیری وضعیتی با آرامش اما چالش برانگیز است. هیچ وقت به کودکی استرس وارد نکنید. تحقیقات اخیر نشان میدهند که ۸۰ درصد از مشکلات یادگیری مربوط به استرس است. (استوک و وایت ساید ۱۹۸۴)

۵) با کمک موسیقی و ریتم آموزش دهید. موسیقی شیوه ای برای به کار بردن کل مغز است. آیا شما آهنگ هایی که در کودکی یاد گرفته اید را هنوز به یاد دارید؟ بیشتر انسان ها به یاد دارند زیرا شعری که همراه با آهنگ و ریتم باشد بیشتر در ذهن انسان میماند.(کمپبل ۱۹۹۷).

۶) با حرکات زیاد آموزش دهید و از ذهن و بدن با همدیگر استفاده کنید. بدن و مغز ما با هم هستند در حالی که سیستم آموزش سنتی دانش آموزان را تشویق میکند که کل روز بنشینند الآن ما میدانیم که هر چه بیشتر هنگام یادگیری حرکت کنیم بیشتر می آموزیم. دانش آموزان را تشویق کنید با ریتمی که دارید زبان دوم یا سوم را به آنها یاد میدهید حرکت کنند. ( گاردنر ۱۹۸۳، دومان ۱۹۸۴ و درایدن ۱۹۹۷).

۷) با صحبت کردن آموزش دهید. از دانش آموزان بخواهید به همدیگر به زبان جدید صحبت کنند. هنگام غذا خوردن یا استراحت با هم صحبت کنند. این راه فوق العاده ای برای یادگیری زبان است.

۸) به دانش آموز زمان بدهید. یک مرحله ی پنهان برای زبان آموزی وجود دارد که در مرحله ی اول دانش آموزان یک زبان را جذب میکنند و سپس شروع به صحبت میکنند.آنها باید زمان کافی در اختیار داشته باشند. (کراشن ۱۹۹۲)

۹) کلمات را به شیوه ی بازی به کودکان یاد بدهید. (درایدن و روز ۱۹۹۵) هر چه ارتباط بیشتری بین کلمات بیابید بیشتر یاد میگیرند. برای مثال اعداد ژاپنی را با کلمات مشابه انگلیسی در یک ریتم جالب به بچه ها آموزش دهید:

انگلیسی	ژاپنی	صدا	نمایش
ONE	ICHI	itchy	دستش را میخاراند
TWO	NI	knee	اشاره به زانو
THREE	SAN	sun	اشاره به خورشید
FOUR	SHE	she	اشاره به یک دختر
FIVE	GO	go	راه رفتن

۱۰) یادگرفتن با لمس کردن. با انگشتان خود ریتم هایی بسازید و شکل هایی را هنگام گفتن کلمات نشان دهید.

۱۱) یادگیری با چشیدن ( درایدن و رز ۱۹۹۵). اجازه بدهید کودکان کلماتی که یاد گرفته اند را جشن بگیرند و اسم خوراکی هایی که میخورند را به زبان جدید بگویند.

۱۲) یاد گرفتن با بویایی. (درایدن و رز ۱۹۹۵). بازی بویایی را برای بچه ها اجرا کنید. چیزی را در جعبه ای قرار دهید و از کودکان بخواهید حدس بزنند در آن چه چیزی وجود دارد. آنها را تشویق کنید کلمات را به زبان جدیدی که در حال یادگیری هستند بگویند.

۱۳) کل جهان را مثل کلاس ببینید.

از کلاس بیرون بروید و هر چه مشاهده میکنید را به زبان جدید بگویید. پرتقال ها را بشمارید، برگ ها را با هم مقایسه کنید، پرنده ها را دسته بندی کنید و درباره ی غذاها صحبت کنید و هر موضوع دیگری که مربوط به زندگی روزمره است.

جمع بندی

برای یادگیری سریع و موثر باید بتوانید چیزی که می آموزید را ببینید بچشید حس کنید و بشنوید.

کودکان همه چیز می‌آموزند اگر بتوانند حرکت کنند، بچشند و لمس کنند و احساس کنند.