طرح درس زیست شناسی-بیماری ها و ناهنجاری ها
آموزش بر اساس تفاوت های فردی
کلاس دهم- زیست شناسی
تحقیق درباره ی بیماری ها و ناهنجاری ها
زمان : سه جلسه ۷۵ دقیقه ای
جزئیات آموزش
تمایزگذاری بر اساس علایق دانش آموز
(علایق دانش آموزان را میتوانیم با مشاهده در طول جلسات کلاس و بحث هایی که درباره ی موضوعات مورد علاقه دانش آموزان پیش می آید کشف کنیم.)
ایده اصلی
گیاهان و حیوانات از سلول های متفاوت، بافت ها و اندامی تشکیل شده اند که یک سیستم را تشکیل میدهند.
مفاهیم کلیدی
نظام ها و تعامل میان آنها در موجودات زنده، ساختارها و کارکرد آنها، ثبات و تغییر
انتظارات کلی از درس
ایجاد مهارت های تحقیق علمی در چهار حوزه ی مهارتی:( شروع و برنامه ریزی، جمع آوری و ضبط اطلاعات، تجزیه و تحلیل و تفسیر داده ها و مهارت های ارتباطی). تحقیق درباره تقسیم سلولی،اندام ها و بافت ها در حیوانات و گیاهان، استفاده از مهارت های تحقیق و پرس و جو که شامل تکنیک های مختلف آزمایشگاهی است.
انتظارات تخصصی:
مهارت های تحقیق علمی، رشد مهارت های تحقیق و ارتباطات، فهم مفاهیم کلیدی
۱- اطلاعات مربوط به تحقیق را انتخاب کند و به آنها نظم ببخشد.
۲- اطلاعاتی که از تحقیق های قبلی به دست آمده است از نظر سو گیری و قابل اعتماد بودن تحلیل کند.
۳- ایده ها، طرح ها، روال کار و نتایج تحقیقات و جمع بندی کلی و ارائه آن به صورت شفاهی و به اشکال گوناگون را به اشتراک بگذارد..
۴- از واژگان صحیح مربوط به سلول ها و بافت ها و اندام موجودات زنده شامل: جذب- مویرگ- کلروفیل-مرحله اول تقسیم سلولی- بازسازی سلول- آوند چوبی-گلبول های خون و...استفاده کند.
۵- از فرآیند تحقیق برای مطالعه یک بیماری یا ناهنجاری در گیاهان یا جانوران استفاده کند.
۶- ارتباط میان سلول های خاص و بافت ها و ارگان ها را در گیاهان و حیوانات توضیح دهد.
اهداف یادگیری
استفاده از روال تحقیق علمی برای مطالعه یک بیماری یا ناهنجاری
شرح چگونگی ارتباط یک بیماری یا ناهنجاری با بافت های گوناگون بدن.
دانش آموزان بتوانند یافته های خود را با دیگران به اشتراک بگذارند و از اصطلاحات و واژه های صحیح علمی استفاده کنند.
دانش قبلی
قبل از شروع این درس دانش آموزان باید درک صحیحی از اتصال میان سلول های خاص، بافت ها، اندام و ارگانیسم بدن حیوانات و گیاهان داشته باشند. درکی از کارکرد اولیه سیستم های گوناگون درون یک ارگانیسم و اینکه چرا چنین تعاملاتی برای حیات ارگانیسم لازم است. دانش چگونگی استفاده از منابع علمی نیز باید مورد توجه قرار گیرد.
ترتیب آموزش و یادگیری
همیشه به یاد داشته باشیم: ایجاد فضای مثبت یادگیری، اتصال میان دانش قبلی و تجربیات و چارچوبی برای یادگیری ایجاد کردن همیشه باید در راس برنامه های ما باشد.
گروههای چهارنفره
شش تا هشت مرکز مختلف در کلاس ایجاد کنید و به هر کدام فضای مستقلی اختصاص دهید. هر مرکز را به یک بیماری یا ناهنجاری اختصاص دهید و برای مشخص کردن آن از عکس و پوسترهایی مربوط به موضوع در کلاس نصب کنید.
دانش آموزان مرکز مورد علاقه ی خود را انتخاب میکنند و با هم گروهی های خود به آن قسمت میروند. اعضای گروه نباید بیش از ۴نفر باشند. هر گروه باید درباره ی موضوع خود تحقیق کند و ارائه ی کوتاهی برای کلاس آماده کند.
هر کس به تنهایی باید به این سوال پاسخ دهد که : اگر شما میخواستید اطلاعات اولیه ای درباره ی یک بیماری یا ناهنجاری برای رادیو یا تلویزیون آماده کنید چه مراحلی را باید طی کنید تا اطلاعات قابل اعتماد و صحیحی پیدا کنید و آن را برای مردم ارائه دهید؟
مراحلی که هرکس نوشته است را با هم گروهی های خود چک میکند تا با یکدیگر به توافق برسند و یک نسخه ی نهایی مشترک از نوشته های خود تهیه کنند.
کل کلاس
مهارت های مطالعه علمی در چهار حوزه خلاصه میشود: طراحی اولیه، جمع آوری و ذخیره ی اطلاعات، تجزیه و تحلیل و مهارت های ارتباطی بر ای به اشتراک گذاشتن یافته ها. این چهار حوزه را در چهار ستون روی تخته بنویسید و هر گروه مراحلی که نوشته است را زیر عنوان ستون ها بنویسد و ببینند هر کدام از مراحلی که آنها مشخص کرده اند با کدام حوزه ی مطالعه علمی مطابقت دارد. در پایان باید مطمئن شویم دانش آموزان اهمیت هر کدام از این گام ها را متوجه میشوند.
کل کلاس/ گروههای دو نفره
گفتگو و پرسش و پاسخی درباره ی اهمیت اطلاعات صحیح و دقیق درباره مسائل مربوط به سلامتی ایجاد کنید و عواقب احتمالی اطلاعات غیر دقیق یا ناکامل را پیش بینی کنید. هر دانش آموز معیار های قابل اعتماد بودن منابع علمی را لیست میکند و سپس با مشورت همگروهی هایش لیست را تکمیل و اصلاح میکند.
دانش آموزان لیست خود را با کل کلاس به اشتراک میگذارند و برای ارزیابی اعتبار و قابلیت اعتماد منابع، چک لیستی تهیه میکنند.
گروههای دونفره/ کل کلاس:
دانش آموزان وظیفه دارند درباره ی یک بیماری یا ناهنجاری تحقیق کنند . نتیجه ی کار خود را به هر شکلی که مایل هستند ارائه دهند. میتوانیم برای فعالیت های آنها چارچوبی تهیه کنیم.
برای نشان دادن الگوی کار آنها میتوانیم یک فیلم به دانش آموزان نشان دهیم که نتایج تحقیقات محققی درباره یک بیماری را نشان میدهد. دانش آموزان وظیفه دارند:
قبل از مشاهده : با هم گروهی های خود مشورت کنند و سوال های مهمی که از نظر آنها فیلم باید به آن پاسخ دهد را بنویسند.
هنگام مشاهده: هر فرد نکات مهم فیلم را یادداشت کند.
بعد از مشاهده: هر گروه سوال هایی که از نظر آنها مهم بود و به آن پاسخ داده شد یا بی پاسخ ماند را با هم چک میکنند. بیماری چیست و چه ویژگی هایی دارد؟ چگونه بر سلول ها بافت ها و اندام ها تاثیر میگذارد؟ دلایل ایجاد آن و نشانه های آن چیست و..
گروههای چهارنفره
هر گروه باید به این سوال ها پاسخ دهد:
آیا اطلاعاتی که فیلم در اختیار ما میگذارد روشن است؟
این اطلاعات چگونه بدست آمده است؟
چه چیز هایی جمع آوری اطلاعات و درک آن را آسان تر میکند؟
مخاطب این برنامه چه کسانی هستند؟
گروه هدف برای این برنامه چه کسانی هستند؟
هر گروه طبق الگویی که برای تحقیق از فیلم آموخته است، کار خود را آغاز میکند و با چک لیست هایی که برای فعالیت علمی تهیه کرده آن را انطباق میدهد و سپس با هر روشی که میخواهند نتیجه ی کار را برای کل کلاس ارائه میدهند.